Hiperaktife, olağan dışı hareketlilik ya da anormal derecede aktif olma durumuna verilen isimdir. Diğer bir deyişle çocukların kendisini kontrol edemediği, psikolojik bir rahatsızlıktır. Hiperaktife ve dikkat eksikliği (DEHB) bulunan çocuklar, dikkatini toparlamakta ya da bir yerde sabit olarak durmakta zorlanabilirler. DEHB rahatsızlığı olan bazı çocuklar, yalnızca ev hayatı değil aynı zamanda okul hayatlarında da sorun yaşayabilirler.

Dikkat Eksikliği Belirtileri Nedir?

Dikkat eksikliği psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanır. Bu rahatsızlığının belirtileri ise şöyledir:

• Kişi detaylara dikkat etmez, sürekli olarak hata yapar.
• Dikkatini koruma konusunda sorun yaşar.
• Dinlemiyor olarak algılanır.
• Verilen komutları anlamada güçlük çeker.
• Organizasyon problemi yaşar.
• Eşyalarını sürekli kaybeder.
• Dikkati oldukça kolay dağılır.
• Günlük iş ve sorumluluklarını unutur.

Bu belirtileri gösteren her bireye dikkat eksikliği tanısı koymak mümkün değildir. Bunun netleşmesi için uzman bir psikoloğa başvurmak gerekebilir.

Hiparaktife Belirtileri Nelerdir?

Hiperaktife olan bireylerde görülen belirtiler şöyledir:

• Sabit duramaz; elleri ve ayakları sürekli olarak hareket eder.
• Uzun süre oturmaz.
• Çocukken koşar veya tırmanır, yetişkinken ise yerinde duramaz.
• Sessizce bir şeylerle meşgul olmakta sıkıntı yaşar.
• Çok fazla konuşur.
• Karşıdaki kişi konuşmasını bitirmeden lafa girer.
• Bekleme gerektiren veya sırayla yapılan işlerde sorun yaşar.

Yine bu belirtileri taşıyan herkese hiperaktife tanısı konmayabilir. En net sonuç için bir uzmana danışmak gerekir.

BEHB Nedenleri Nelerdir?

Dikkat eksikliğinin nedenleri araştırılırken, beynin anatomisi ve fonksiyonlarında bozukluklara rastlanmıştır. Özellikle dikkati toplamaya yarayan beyin bölgelerinde, diğer bireylere oranla düşük fonksiyon veya küçülmeler izlenmiştir. Bunun haricinde genetik geçişler de bu hastalığın nedenleri arasında sayılır. Anne veya babasında DEHB olan çocukların, DEHB sahip olma oranı diğer bireylere göre göre daha yüksektir. Prematüre doğum ve ciddi kafa travmaları da DEHB nedenleri arasında kabul edilir. Annenin gebelik esnasında alkol ve sigara tüketmesi de DEHB’ye neden olabilir.

BEHB Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bu rahatsızlıkta uygun tedavinin belirlenmesi için bireyin yaşı, cinsiyeti ve var olan diğer hastalıkları değerlendirilir. Bunun sonucunda bir yönteme başvurulur. İlaçlı ve ilaçsız tedavi yöntemleri bulunan BEHB rahatsızlığında, genellikle her iki tedavi yöntemi birlikte uygulanır. İlaçsız tedavide uygulanan mental ve fiziksel egzersizler önemli bir yere sahiptir. Psikolojik destek türlerinden olan terapi de süreç boyunca uygulanabilir. Çocuklarda tercih edilecek olan ilaçsız tedavi, çocuğun alacağı terapinin yanı sıra ebeveyn eğitimini de gerektirir. Ailenin bu süreç boyunca sakin ve sabırlı olması oldukça önemlidir.